هنوز خیلی از عمر تخصص کپی رایتینگ (تبلیغ‌نویسی، اثربخش‌نویسی) و بازاریابی محتوایی (بازاریابی با استفاده از محتوا) در کشور ما نمی‌گذرد؛ شاید چیزی در حدود پانزده سال. تازه کسب‌وکارهایمان دارند به اهمیتِ داشتن متن‌هایی برای بازاریابی با لحن مشخص در رسانه‌ها و نقاط تماس با مخاطبانشان پی‌می‌برند. هنوز بر سر محاسبۀ قیمت هر کلمه از کار یک نویسنده چانه می‌زنند و خلاصه ما تا بلوغ این صنعت فاصله داریم.
اما در‌حالی‌که ما درگیر این مسائل ابتدایی هستیم، در دنیا خبر دیگری است! هوش مصنوعی (Artificial intelligence) هنوز از راه نرسیده، همه چیز را به هم ریخته! از دستیار صوتی و تایپ صوتی بگیرید تا deep fake (جعل عمیق) و حتی کپی‌رایتینگ. گویا رقیب تازه‌نفسی وارد گود شده که بیشتر شبیه هَووی نویسنده‌هاست.
هوش مصنوعی چیست و قرار است چه فتنه‌ها بکند؟!
بیشتر ما لذت استفاده از هوش مصنوعی را لمس کرده‌ایم. نمونۀ معروفش هم همین گوگل ترنسلیت عزیزمان است؛ ناجی نویسندگان، پایان‌نامه‌نویسان و مترجمانی بسیار! یا تایپ صوتی در گوگل داکس که با فارسی هم کاملاً آشنا است و با خطای کمی، فرمایشات ما را تبدیل به متن‌های تایپ‌شده می‌کند. فناوری OCR یا اسکن متن و تبدیل به متن تایپ‌شده را هم که احتمالاً دیده‌اید. تازگی هم که ویدئوهای بهت‌آور دیپ‌فیک غوغا به‌پا کرده، که تصاویر ویدئوی جعلی از افراد می‌سازد و مونتاژهایی حیرت‌آور می‌کند.
تعریف هوش مصنوعی در منابع مختلف
اگر بخواهیم کمی اصولی‌تر به موضوع بپردازیم، باید ابتدا با هوش مصنوعی آشنا شویم. این دو تعریف هوش مصنوعی که از ویکی‌پدیا آورده‌ام به نظرم گویاست:
- مطالعۀ اینکه چگونه رایانه‌ها را قادر به انجام اعمالی کنیم که در حال حاضر، انسان آن اعمال را بهتر انجام می‌دهد (ریچ و نایت،۱۹۹۱).
- توانایی دست‌یافتن به کارایی در حد انسان، در همۀ امور شناختی توسط رایانه (آلن تورینگ، ۱۹۵۰).
هوش مصنوعی براساس پردازش اطلاعات بسیار، کم‌کم به این توانایی دست می‌یابد که کارهای فکری انسان را الگو برداری کند و می‌تواند مثل انسان و در بسیاری موارد، سریع‌تر و بهتر از او کارهایی مشابه انجام دهد.
حتماً فیلم‌های علمی‌تخیلی را که در آن ربات‌ها علیه سازندگان خود می‌شورند دیده‌اید. ایدۀ اصلی همه این است که هوش مصنوعی درنهایت می‌تواند قدرت را از انسان‌ها بگیرد و آن‌ها را بردۀ ربات‌ها کند!
اگر می‌خواهید بیشتر دربارۀ روش کار هوش مصنوعی در «متن‌کاوی» بدانید، می‌توانید واژه‌های «یادگیری عمیق» و خصوصاً «GPT-3» را در گوگل جست‌وجو کنید.
هوش مصنوعی چه کاری به تولید محتوا دارد؟
تا سال‌ها خلق آثار فکری یا معنوی، یکی از امتیازات اختصاصی انسان نسبت‌به ماشین بود، اما در عصر علوم داده و اینترنت، حتی نوشتن که یکی از توانایی‌های منحصربه‌فرد انسان است نیز تحت سیطرۀ هوش مصنوعی قرار گرفته و هم‌اکنون کسب‌وکارهای بسیاری در دنیا از هوش مصنوعی برای تولید انواع محتوا بهره می‌برند.
معرفی چند هَووی کپی‌رایترها!
اگر مثل بنده قلم‌پیشگی و کپی‌رایتنگ می‌کنید، پیشنهاد می‌کنم وب‌سایت copy.io را مشاهده کنید و امکانات و کمالات آن را چند روزی به رایگان امتحان کنید. در این وب‌سایت که از نامش پیداست، کپی (متن) موردنظر خود را فقط با دادن اطلاعات مختصری در حد ۴۰۰ کاراکتر می‌توانید در کمتر از یک دقیقه دریافت کنید! نه نیازی به نوشتن بریف چندصفحه‌ای و معرفی کسب‌وکار و پرسونای مخاطب دارید، نه کشیدن ناز کپی‌رایتری که برایتان جذاب و ترغیب‌کننده بنویسد.
برای هر نمونه متنی که نیاز دارید، چندین عبارت به شما تحویل می‌دهد تا هرکدام را که خواستید استفاده کنید و از هرکدام که بیشتر خوشتان آمد، دکمۀ Make more را بفشارید تا بر اساس همان نمونه، نمونه‌های بیشتری بزاید!
به ادعای خود این سایت، متن‌ها منحصربه‌فرد و بدون کپی‌برداری از جایی تولید می‌شوند؛ یعنی لازم نیست نگرانی بابت مالکیت معنوی یا کپی‌رایت (copyright) و الگوریتم‌های گوگل داشته باشید. البته سایت‌های دیگری هم در این زمینه فعالیت می‌کنند که در این میان، بد نیست به سایت conversion.ai هم اشاره کنم.
سرویس‌های هوش مصنوعی از پس چه نوع کپی‌رایتینگ‌هایی برمی‌آیند؟
متن‌هایی که این سرویس‌ها یا پلتفرم‌های هوشمند به شما می‌دهند، در انواع و اقسام، شکل‌ها و قالب‌هاست! از شعار برند و عنوان اصلی (هدلاین) و متن قهرمان (Hero text) صفحات فرود بگیرید تا عناوین بلاگ‌پست‌ها و کپشن‌های شبکۀ اجتماعی و حتی بایوی کلاب‌هاوس خودتان!
حتی براساس مدل‌های مشهور AIDA و PAS در کپی‌رایتینگ به شما خروجی می‌دهند و می‌توانید ایده‌های توفان فکری هم از آن‌ها بگیرید! در تصویر زیر پاره‌ای از انواع متن‌هایی را که سایت copy.ai به شما تحویل می‌دهد مشاهده می‌کنید:
همچنین می‌توانید لحن‌های مختلفی را انتخاب کنید تا براساس آن‌ها برای شما از نو بنویسد.
چه کنیم که هوش مصنوعی نانمان را آجر نکند؟
راستش تکنولوژی و پیشرفت همیشه کارش همین بوده، به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم، خیلی از مشاغل را از بین برده، باعث ایجاد مشاغل جدیدی شده یا دست‌کم سبب ارتقا و به‌روزرسانی مشاغل قدیم شده است. اما خبر خوب اینکه این خدمات، بیشتر برای کسب‌وکارهای کوچک راهگشا هستند و هنوز آن‌قدرها قوی نیستند که جای یک کپی‌رایتر حرفه‌ای را پر کنند. علاوه بر این، شاید تنها حوزه‌ای که هوش lصنوعی در تولیدمحتوای متنی هنوز نتوانسته به‌خوبی آن را لمس کند، حوزۀ خلاقیت باشد. خلاقیت در نویسندگی، سطحی فراتر از نوشتن متن‌های استاندارد است و به نظر نویسنده، هنوز مجرایی است که می‌توان از طریق آن در کنار هوش مصنوعی زندگی مسالمت‌آمیز داشت. گرچه زیاد هم بی‌خیال نباید بود، چون دانش سر جایش نمی‌ایستد و هم‌اکنون مدل‌های هوش مصنوعی مثل DALL-E در حال رشد و توسعه هستند که به‌نوعی وارد شبیه‌سازی خلاقیت هم شده‌اند! در این مدل با دادن چند کلمه می‌توان از ماشین، تصاویر خلاقانۀ ترکیبی تحویل گرفت.
با این فرض می‌توانیم بگوییم که نویسندگان و قلم‌پیشگان زحمت‌کش و رنج‌دیده‌‌ای مثل نویسندۀ این سطور، لازم نیست وحشت کنند؛ اما بی‌تفاوت هم نباید بود، بلکه کافی است مهارت‌های نویسندگی خود را تقویت کنند و کارهایی کنند که هنوز برای هوش مصنوعی سخت است. علاوه بر این، به برکت تحریم‌ها! هنوز پلتفرم‌های کپی‌رایتینگ با هوش مصنوعی، فارسی را پشتیبانی نمی‌کنند. اما اگر زمانی به سراغ زبان شیرین فارسی هم بیایند، باز هم یک کپی‌رایتر خلاق می‌تواند از آن‌ها برای نوشتن متن‌های خلاقانه‌تر و کشف ایده‌های بکر کمک بگیرد. در یک کلام می‌توانم این‌طور بگویم که:
داشتن تفکر خلاق، تفکر استراتژیک و تفکر انتقادی هنوز می‌تواند خروجی‌های فکر انسان را ممتازتر از تفکر ماشینی کند.
وصیت آخر
آن‌طور که بویش می‌آید، تولید محتوا با هوش مصنوعی در آینده‌ای نه‌چندان دور می‌تواند به بلوغ خوبی برسد و نیاز کسب‌وکارهای کوچک و متوسط را برطرف کند. در این فرصت، کپی‌رایترهای خلاق و سایر تولیدکنندگان محتوا هم باید دست بجنبانند و خود را به‌‌روز کنند تا دستشان جلوی این مهمان ناخوانده پر باشد و نقاط امتیاز بیشتری نسبت‌به ماشین‌ها از خود نشان دهند. امید واهی در کار نیست! شاید هم تا یک دهۀ دیگر مفهوم کپی‌رایتینگ و خلاقیت انسانی دگرگون شود، اما تا آن روز خود ما کپی‌رایترها هم می‌توانیم از همین سرویس‌ها برای خلاقیت بیشتر خود و تیم همکارانمان ایده بگیریم و کمبودهایمان را در خود تقویت کنیم.
من خودم از جمله آدماییم که میگم هوش مصنوعی و یادگیری ماشین خیلی زود و قوی دنیای تولید محتوا رو تغییر میدن و حتی تو لایو آرش سروری و علی پوربافرانی این نظر رو کامنت کردم. ولی معتقدم هیچ وقت جای کار انسانی رو نمیگیره.
ممنون از نظرت حامی عزیز.
شایدم بگیره و مشاغل جدیدی ایجاد بشه. من نگاهم به این موضوع، هم تهدیده و هم فرصت. تهدیدش که مشخصه اما فرصتش می‌تونه این باشه که ما از این ربات‌ها برای خلق بیشتر و جذابتر متن‌هامون کمک بگیریم.
دقیقا درسته. منم نظرم همینه و حتی به شوخی هم جاهای مختلف گفتم ما بیکار میشیم. ولی یه کتاب داستان‌سرایی به‌تازگی ترجمه کردم که انشالله منتشر شد میبینی. یه فصل دقیقا به همین موضوع یعنی نقش ماشین‌ها اشاره کرده و گفته خیلی‌خیلی بهمون کمک میکنن
درود بر تو
پس منتظر کتاب خوبت می‌مونم
سلام آقای وجدانی
ممنون بابت این نوشته خوب
الکس کتونی (Alex Cattoni) توی یکی از ویدئوهای یوتیوبش می‌گفت: به نظر می‌رسه هوش مصنوعی نتونه به طور کامل جای نویسنده ها و کپی رایتر هارو بگیره، چون عنصر مهمی که ما توی نوشته هامون ازش استفاده می کنیم عواطفی مثل همدلی و ایناست که احتمالا هوش مصنوعی نتونه عواطف رو به شکلی که ما آدمها تجربه و استفاده می کنیم، به کار بگیره.
در هر صورت باید خودمون رو تقویت کنیم و سعی کنیم بهتر بشیم تا جایگزین نشیم
سلام محمد عزیز
ممنون از نظرت. بله همین‌طوره که می‌گی. البته من متخصص هوش مصنوعی نیستم اما با مطالعه کمی که کردم ازش ترسیدم! سرعت رشد مهارت‌هاش بالاست. احتمالا فایل دستیار گوگل که زنگ می‌زد به رستوران و مثل یه آدم واقعی وقت رزرو می‌کرد رو هم شنیدی و دیدی!